Ապագա Երևանը պատկերացնելիս, հաշվի առնելով Հայաստանի ներկայիս աշխարհաքաղաքական, տարածաշրջանային և ներքին քաղաքական իրավիճակները, անհրաժեշտ է դիտարկել մի շարք հնարավոր սցենարներ և զարգացման ուղիներ։

Աշխարհաքաղաքական և տարածաշրջանային գործոններ

Հայաստանը գտնվում է բարդ աշխարհաքաղաքական տարածաշրջանում, որտեղ շահերը բախվում են տարբեր խոշոր տերությունների միջև։ Սա անմիջականորեն կանդրադառնա Երևանի զարգացման վրա։

* Տարածաշրջանային ինտեգրում. Եթե տարածաշրջանում խաղաղություն և կայունություն հաստատվի, և Հայաստանը կարողանա ինտեգրվել տարածաշրջանային տնտեսական նախագծերին (օրինակ՝ տրանսպորտային հանգույցների զարգացում), ապա Երևանը կդառնա ավելի ակտիվ առևտրային և տնտեսական կենտրոն։ Սա կնպաստի ենթակառուցվածքների զարգացմանը, նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը և քաղաքի բարգավաճմանը։

* Անվտանգության մարտահրավերներ. Շարունակվող անվտանգության մարտահրավերների պարագայում Երևանը հնարավոր է շարունակի մնալ Հայաստանի ամենաանվտանգ վայրը՝ գրավելով ներքին տեղահանված բնակչությանը և դառնալով ավելի խիտ բնակեցված։ Այս դեպքում քաղաքային ենթակառուցվածքների վրա ճնշումը կմեծանա, և պետք է շեշտ դրվի հիմնական ծառայությունների արդյունավետության բարձրացման վրա։

* Արտաքին ներդրումներ. Կախված աշխարհաքաղաքական կայունությունից՝ Երևանը կարող է դառնալ ավելի գրավիչ արտաքին ներդրումների համար, հատկապես տեղեկատվական տեխնոլոգիաների, զբոսաշրջության և ստեղծարար արդյունաբերության ոլորտներում։ Սա կնպաստի քաղաքի մոդեռնիզացիային և միջազգային կապերի ընդլայնմանը։

Ներքին քաղաքականություն և կառավարում

Հայաստանի ներքին քաղաքական դինամիկան նույնպես էական ազդեցություն կունենա Երևանի ապագայի վրա։

* Կայունություն և բարեփոխումներ. Քաղաքական կայունության և արդյունավետ բարեփոխումների իրականացման դեպքում Երևանը կշարունակի զարգանալ որպես ժամանակակից, բարեկեցիկ քաղաք՝ լավ կառավարմամբ և քաղաքացիական հասարակության ակտիվ մասնակցությամբ։

* Քաղաքաշինություն և ենթակառուցվածքներ. Ապագա Երևանում անհրաժեշտ է շարունակել քաղաքաշինական կանոնների խստացումը՝ պահպանելով քաղաքի պատմական տեսքը և միաժամանակ զարգացնելով ժամանակակից ենթակառուցվածքներ՝ հասարակական տրանսպորտ, կանաչ տարածքներ, էներգաարդյունավետ շենքեր։

* Տեխնոլոգիական զարգացում. Երևանը արդեն իսկ Հայաստանի տեխնոլոգիական հանգույցն է։ Ապագայում քաղաքը կարող է ավելի շատ կենտրոնանալ «խելացի քաղաքի» լուծումների ներդրման վրա՝ թվային ծառայությունների զարգացում, տվյալների վրա հիմնված կառավարում և նորարարական տեխնոլոգիաների կիրառում։

Սոցիալական և մշակութային զարգացում

Երևանը միշտ եղել է Հայաստանի մշակութային և կրթական կենտրոնը։ Ապագայում այս դերը հնարավոր է էլ ավելի ընդգծվի։

* Կրթություն և գիտություն. Երևանը կարող է դառնալ տարածաշրջանային կրթական հանգույց՝ գրավելով ուսանողների տարբեր երկրներից։ Սա կնպաստի քաղաքի ինտելեկտուալ ներուժի աճին և գիտական հետազոտությունների զարգացմանը։

* Բազմամշակութային միջավայր. Հնարավոր է, որ Երևանը դառնա ավելի բազմամշակութային քաղաք՝ ընդունելով տարբեր երկրներից ժամանող մարդկանց՝ ինչպես աշխատանքի, այնպես էլ կրթության նպատակով։ Սա կհարստացնի քաղաքի մշակութային կյանքը։

* Զբոսաշրջություն. Եթե տարածաշրջանային իրավիճակը թույլ տա, Երևանը կշարունակի զարգանալ որպես զբոսաշրջային ուղղություն՝ շեշտը դնելով պատմական ժառանգության, մշակութային փառատոնների և արկածային տուրիզմի վրա։

Եզրակացություն

Ապագա Երևանի պատկերը բազմաշերտ է և կախված է բազմաթիվ գործոններից։ Լավագույն սցենարի դեպքում Երևանը կզարգանա որպես կայուն, տեխնոլոգիապես զարգացած, կանաչ և մշակութային քաղաք, որը կկարողանա հարմարվել տարածաշրջանային մարտահրավերներին և օգտագործել նոր հնարավորությունները։ Այնուամենայնիվ, քաղաքի ապագան մեծապես կախված կլինի Հայաստանի իշխանությունների ռազմավարական որոշումներից և բնակչության միասնական ջանքերից։